The Truman Show (1998), Peter Weir’in yönettiği ve Jim Carrey’nin başrolde oynadığı, gerçeklik, kimlik ve özgür irade üzerine derin sorular soran, dokunaklı bir dram ve komedi filmidir. Film, sıradan bir adam olan Truman Burbank’in (Jim Carrey), aslında tüm hayatının bir televizyon şovu olduğunu keşfetmesiyle başlayan özgürlük arayışını anlatır. The Truman Show, modern dünyadaki medya, gözetim ve bireysel özgürlüğe dair önemli mesajlar verirken, izleyiciyi hem eğlendirir hem de düşündürür.
Truman Burbank, küçük ve huzurlu bir kasaba olan Seahaven’da yaşayan, sıradan bir sigortacı olarak hayatına devam eden bir adamdır. Her gün aynı rutinleri tekrarlayan, mutlu bir evliliği olan Truman’ın, ilk bakışta kusursuz bir hayatı vardır. Ancak bu düzenin arkasında yatan büyük sırrı henüz keşfetmemiştir: Truman, doğduğu günden itibaren bir televizyon şovunun başrolündedir. Tüm hayatı, devasa bir yapay set olan Seahaven’da, milyonlarca insanın 24 saat boyunca izlediği bir televizyon programı olarak yayınlanmaktadır. Ancak Truman, hayatının tamamen kurgu olduğunu bilmeden, etrafındaki her şeyin gerçek olduğuna inanarak yaşamaktadır.
Truman’ın çocukluk arkadaşı, eşi, komşuları, hatta etrafındaki her nesne, yapay bir dünyanın parçasıdır. Tüm insanlar aslında birer oyuncudur; annesi, babası, en yakın arkadaşı bile Truman’ın hayatını kurgulayan senaryonun bir parçasıdır. Dünyayı onun etrafında inşa eden ve bu yapay düzeni yöneten kişi ise, şovun yapımcısı Christof’tur (Ed Harris). Christof, Truman’ın hayatının her detayını kontrol eden, her anını yöneten bir figürdür. Christof için Truman, sadece bir şovun yıldızı değil, aynı zamanda bir deneyin merkezidir.
Film, Truman’ın bu mükemmel görünen yaşamında bazı gariplikleri fark etmesiyle başlar. Gökyüzünden bir projektör düşer, radyo sinyalleri onu takip eder gibi konuşmalar yapar, ve insan davranışlarındaki tekrar eden kalıplar Truman’ı şüpheye düşürmeye başlar. Yavaş yavaş, dünyasında bir şeylerin yolunda gitmediğini fark eden Truman, gerçekliğini sorgulamaya başlar. Özellikle gençliğinde aşık olduğu ve sonradan ortadan kaybolan Sylvia (Natascha McElhone) adlı kadının ona "bu dünya gerçek değil" mesajı vermesi, Truman’ın kafasındaki soru işaretlerini büyütür.
Truman’ın özgürlük arayışı, filmdeki en güçlü temalardan biridir. O, hayatının ne kadar kontrollü olduğunu fark etmeye başladıkça, bu yapay dünyadan kaçma isteği de giderek güçlenir. Ancak ne zaman kasabadan ayrılmaya çalışsa, ona engel olunur: köprüde bir trafik sıkışıklığı yaratılır, bir fırtına çıkar ya da kasaba sakinleri onu durdurur. Her şey, Truman’ın bu yapay dünyanın içinde kalması için planlanmıştır. Christof, Truman’ın "mükemmel" dünyasından çıkmasını engellemek için elinden gelen her şeyi yapar.
Filmdeki duygusal kırılma anı, Truman’ın deniz fobisine rağmen bir tekneyle kaçmaya çalıştığı sahnedir. Christof, Truman’ı durdurmak için yapay bir fırtına yaratır ve onu geri dönmeye zorlar. Ancak Truman pes etmez ve fırtınaya rağmen yoluna devam eder. Bu sahne, Truman’ın özgürlük ve kendi hayatını kontrol etme arzusunu en güçlü şekilde simgeler. Christof, son ana kadar Truman’ı kontrol etmeye çalışsa da, Truman sonunda yapay dünyanın sonuna ulaşır: bir duvara çarpar ve "gerçekliğin" sınırına gelir. Burada bir kapı bulur ve kapının arkasında gerçek dünya onu beklemektedir.
Christof, Truman’a son bir konuşma yaparak onu bu yapay dünyada kalmaya ikna etmeye çalışır. Ona dış dünyanın tehlikelerle dolu olduğunu, bu güvenli ve kontrollü dünyadan çıkmaması gerektiğini söyler. Ancak Truman, hayatı boyunca özgürlüğü elinden alınmış biri olarak, sonunda kendi iradesiyle bu yapay dünyadan çıkmaya karar verir. Gülümseyerek kameralara son kez bakar ve ünlü cümlesini söyler: "Eğer bir daha görüşemezsek, iyi günler, iyi akşamlar ve iyi geceler!" Bu sözlerle Truman, sonunda kendi hayatını kontrol etme gücünü geri kazanır ve kapıdan dışarı çıkar.
The Truman Show, modern dünyada insanların medya tarafından nasıl manipüle edildiğini, gözetim altında yaşamanın ve özgürlüğün ne anlama geldiğini sorgulatan güçlü bir film. Truman’ın hikayesi, bireysel özgürlüğün önemini ve insanın kendi hayatı üzerindeki kontrolünü eline almasının değerini vurgular. Jim Carrey, Truman rolünde hem komik hem de derin bir performans sergileyerek izleyiciyi hem güldürür hem de düşündürür.
Comments